Wanneer een tandarts vaststelt dat een patiënt een gaatje in een tand of kies heeft, is een vulling vaak de aangewezen behandeling. De twee meest gebruikte vullingsmaterialen zijn composiet en amalgaam. Beide tandheelkundige materialen hebben hun eigen voor- en nadelen, maar de vraag blijft: welk materiaal is beter? In dit artikel vergelijken we composiet en amalgaam op basis van duurzaamheid, esthetiek, veiligheid en gebruiksgemak, om tot een weloverwogen conclusie te komen.

Wat is composiet?

Composiet is een tandkleurig kunstharsmateriaal dat bestaat uit een mengsel van kunststof en fijne glasdeeltjes. Het wordt vooral gewaardeerd om zijn esthetische eigenschappen, omdat het vrijwel niet te onderscheiden is van natuurlijke tandstructuur. Composiet wordt vaak gebruikt voor vullingen in de voortanden, maar is ook geschikt voor kiezen.

Wat is amalgaam?

Amalgaam is een mengsel van kwik en andere metalen zoals zilver, tin en koper. Het is al meer dan honderd jaar in gebruik en staat bekend om zijn duurzaamheid. Amalgaamvullingen hebben een zilvergrijze kleur en zijn daardoor zichtbaar, vooral bij vullingen in de achterste kiezen.

Duurzaamheid

Wat betreft levensduur heeft amalgaam traditioneel een streepje voor. Het materiaal is bijzonder slijtvast en bestand tegen de krachten van het kauwen, waardoor vullingen vaak tientallen jaren meegaan. Composietvullingen hebben doorgaans een kortere levensduur, gemiddeld 5 tot 10 jaar, afhankelijk van de locatie in de mond en de kwaliteit van de mondhygiëne. De technologie van composiet is de laatste jaren echter sterk verbeterd, waardoor de levensduur tegenwoordig aanzienlijk beter is dan vroeger.

Esthetiek

Op het gebied van esthetiek is composiet de duidelijke winnaar. Omdat het materiaal in verschillende kleuren en tinten beschikbaar is, kan het vrijwel onzichtbaar in het gebit worden verwerkt. Amalgaam daarentegen heeft een donkere, opvallende kleur en kan na verloop van tijd het omringende tandweefsel grijs doen verkleuren. Voor patiënten die waarde hechten aan een natuurlijke uitstraling, is composiet meestal de voorkeur.

Veiligheid en gezondheid

Amalgaam bevat kwik, wat bij sommige mensen zorgen oproept over mogelijke gezondheidsrisico’s. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie en andere wetenschappelijke instanties is er bij normaal gebruik echter geen overtuigend bewijs dat amalgaamvullingen schadelijk zijn voor de gezondheid. Toch kiezen steeds meer mensen — uit voorzorg of persoonlijke overtuiging — liever voor kwikvrije alternatieven zoals composiet. Composiet bevat wel kleine hoeveelheden kunststofcomponenten (zoals bisfenol A in sommige gevallen), maar ook hiervan zijn de gezondheidsrisico’s bij normaal gebruik verwaarloosbaar.

Gebruiksgemak voor de tandarts

Vanuit het perspectief van de tandarts is amalgaam gemakkelijker en sneller aan te brengen. Het is minder gevoelig voor vocht tijdens het plaatsen, wat vooral bij moeilijk bereikbare kiezen een voordeel kan zijn. Composiet vereist een droge werkomgeving en wordt in laagjes opgebouwd en uitgehard met een speciale lamp, wat meer tijd en precisie vergt. Toch geven steeds meer tandartsen de voorkeur aan composiet vanwege de veelzijdigheid en de vraag vanuit de patiënt.

Milieuoverwegingen

Ook het milieu speelt een steeds belangrijkere rol. Kwik in amalgaam is een milieubelastende stof die zorgvuldig moet worden afgevoerd. Om die reden is het gebruik van amalgaam in sommige landen, waaronder Zweden en Noorwegen, sterk beperkt of verboden. Composiet is in dit opzicht milieuvriendelijker, hoewel ook hier de productie en afvoer niet geheel zonder impact zijn.

Zowel composiet als amalgaam hebben hun eigen sterke en zwakke punten. Amalgaam is duurzamer en makkelijker aan te brengen, maar mist de esthetiek en heeft milieutechnische nadelen. Composiet is aantrekkelijker qua uiterlijk en veiliger voor mens en milieu, maar heeft mogelijk een kortere levensduur en is arbeidsintensiever voor de tandarts.

De keuze voor het beste vullingsmateriaal hangt dus af van de situatie en de wensen van de patiënt. Voor kiezen in het achterste deel van het gebit kan amalgaam in sommige gevallen nog steeds een goede optie zijn, vooral bij mensen met een beperkt budget. Voor zichtbare tanden en kiezen, of bij patiënten met esthetische of gezondheidsbezwaren, is composiet vrijwel altijd de betere keuze.

Gerelateerde artikelen: https://medium.com/@natinatisha21/brengen-ultrasone-handstukken-schade-toe-aan-tanden-ac8d979d7df0